Jung was van mening dat de dromer zelf inzicht in zijn dromen diende te krijgen. Hij deed onderzoeken naar diverse soorten dromen. Deze zijn verdeeld in categorieën. Hierdoor kreeg hij meer inzicht in de persoonlijkheidsstructuur van de dromer.
- Het persoonlijke onbewuste
- Het collectieve onbewuste
- Archetypen en symbolen
Het persoonlijke onbewuste
Ons persoonlijk bewustzijn bestaat uit twee delen. Een bewust deel en een onbewust deel.
- Bewust: Je neemt dingen bewust waar. Je denkt bewust over dingen na. Je neemt informatie bewust tot je. Alles wat je bewust meemaakt, valt hieronder. Je kunt hier zelf invloed uitoefenen en kunt hier alles zelf aansturen.
- Onderbewust: Hetgeen dat zijn weg heeft gemaakt vanuit je bewuste naar het onderbewuste, omdat het niet langer nodig of wenselijk is. De kennis, ervaring of gedachte is niet langer nodig of zelfs bedreigend en hiermee zakt het vanuit je bewuste naar je onderbewuste.
- Onbewust: Hetgeen wat nooit bewust is geweest en ook niet zal worden. Zaken die weg gefilterd zijn om jou gezond te houden en te beschermen. Je kunt deze zaken niet aansturen, dit gebeurt automatisch.
Dit onbewuste deel noemen we ook wel ons persoonlijk onbewuste. Ons persoonlijk onbewuste bevat alles wat we bewust hebben ervaren maar weer vergeten zijn en wat we ooit, zonder het bewust te zijn, zintuiglijk hebben ervaren ( en dus niet weten wat we weten).
De inhoud van het persoonlijke onbewuste is gegroepeerd in bepaalde thematische complexen: emoties, herinneringen, verlangens en dergelijke. Deze complexen verschijnen in het bewustzijn als bepaalde dominante ideeën – ideeën van kracht of ideeën van minderwaardigheid – en beïnvloeden zo het gedrag. Het complex verschijnt als zoiets als een kleine persoonlijkheid binnen de persoonlijkheid van een persoon als geheel.
Het collectief onbewuste
Om je verder te helpen bij het onthullen van de betekenis van je dromen, merkte Jung bepaalde droomsymbolen op die dezelfde universele betekenis hebben voor alle mannen en vrouwen. Hij noemde dit fenomeen het ‘collectief onbewuste’. Dit ligt onder het niveau van het persoonlijke onbewuste ligt – een dieper niveau
Het collectief onbewuste weerspiegelen vele van onze diepste menselijke instincten. Daar vinden we liefde, angst, sociale projectie, seks, wijsheid en goed en kwaad. Volgens Jung is het collectief onbewuste een verzameling opgeslagen potentiële beelden, herinneringen en ervaringen die wij mensen wereldwijd hebben geërfd uit ons verleden. Niet doordat we het zelf hebben meegemaakt maar doordat de generaties voor ons eeuwenlang deze angsten hebben gekend.
Het collectief onbewuste van Jung heeft nimmer deel uitgemaakt van het persoonlijk bewustzijn
Jouw persoonlijk onbewuste maakt wel deel uit van het collectief onbewuste. Een verandering in jouw persoonlijke bewuste heeft dus direct invloed op de toestand van het collectief onbewuste.
De inhoud van het collectieve onbewuste is, in tegenstelling tot het persoonlijke onbewuste, dat voornamelijk bestaat uit eens bewuste inhoud, nooit in het bewustzijn gekomen. Ze waren dus nooit een individuele aanwinst, maar danken hun bestaan aan erfelijkheid. Het persoonlijk onbewuste bestaat voor het grootste deel uit complexen, de inhoud van het collectief onbewuste wordt vooral gevormd door archetypen.
Het collectieve onbewuste is mysterieus van aard, het drukt zich uit in vele vormen: dromen, mythen en legendes, dit of dat gedrag in situaties, voorgevoelens, of wanneer een persoon besluit iets nieuws te doen en de handen lijken dit “doen” te herkennen. . De wijzen zeiden terecht: “Alle antwoorden zitten in jou!”.