Oorspronkelijk komt de Teunisbloem uit Noord-Amerika en werd door de Indianen reeds gebruikt als voedende en helende plant.
Naam Teunisbloem
De Teunisbloem wordt ook wel Middelste teunisbloem, Gewone teunisbloem, Nachtbloem, Nachtkeers, Schone-bij-Nachte en Gele wederik genoemd. In het Engels luistert de plant oa naar de namen Evening primrose, Evening star en Sundrop.
De Latijnse naam is afgeleid uit twee Griekse woorden: “oinos” dat wijn betekent en “thera” dat jacht, buit, wild dier of ezel kan betekenen. De plant had de naam om een kater beter te helpen verwerken. Ook dacht men dat een aftreksel op wijn zou helpen om wilde dieren te temmen. De Engelsen verzonnen vooral namen die de eigenschap van de plant om ’s avonds open te gaan weergeven.
Primrose is ook sleutelbloem: de beide planten lijken enigszins op elkaar. In onze contreien was de plant opgedragen aan Sint Antonius. De naam is verbasterd tot teunis. Biennis betekent tweejarig.
Ze bezit een vlezige roodachtige wortelstok. In het eerste jaar ziet men alleen een rozet van langwerpige, smalle frisgroene bladeren op de grond. Daaruit groeit in het tweede jaar een rolronde, roodachtige en behaarde stengel die weinig vertakt is. De stengel draagt langwerpige, smalle bladeren die onderaan kort gesteeld zijn en bovenaan zittend. Deze bladeren zijn behaard en veernervig. Van juni tot september bloeit de plant met lange bloemstengels met groepen bloemknoppen. Deze komen van onderuit naar boven toe in bloei. Er verschijnen dan grote zwavelgele bloemen (doorsnede 5 cm) met 4 kroonbladeren. Ze geuren zoet en openen zich pas in de avondschemer. ’s Nachts blijven ze openstaan voor bestuiving door insecten. Ze bloeien maar tot de volgende middag bij zonnig weer (zelden 2 nachten).
Symboliek en betekenis van de Teunisbloem
In veel spirituele tradities wordt de sleutelbloem gezien als een symbool van een nieuw begin, hoop en transformatie, wat logisch is omdat het woord sleutelbloem zich in het Latijn letterlijk vertaalt naar ‘de eerste roos’ (prima rosa).
In sommige culturen wordt sleutelbloem geassocieerd met de godin van de lente en de vruchtbaarheid, en wordt hij vaak gebruikt bij rituelen en ceremonies om de terugkeer van de zon en de vernieuwing van het leven te vieren.
De sleutelbloem wordt vaak geassocieerd met Pasen en de wederopstanding – als symbool van wedergeboorte en een nieuw begin. De felgele kleur van de bloem wordt gezien als een symbool van de wederopstanding en wordt tijdens de lente vaak gebruikt om kerken en huizen te versieren.
In de Ierse mythologie wordt de sleutelbloem beschouwd als een favoriete bloem van de elfen. Volgens de folklore wordt er gezegd dat als je een groot perceel sleutelbloemen ziet, er mogelijk een toegangspoort of portaal naar het nabijgelegen elfenrijk is. Elfen houden ervan om ’s nachts tussen de sleutelbloemen te dansen, en men gelooft dat ze iedereen zullen zegenen die hun bloemen respecteert. Aan de andere kant, als je de bloemen zonder toestemming plukt of de plant laat sterven, kun je de feeën boos maken en jezelf ongeluk bezorgen.
Naast de mythen resoneert de sleutelbloem op spiritueel niveau en symboliseert de kortstondige aard van het leven met zijn kortstondige bloemen. Het is een plant die niet zomaar groeit; het vertelt een verhaal van vluchtige schoonheid , dat uitnodigt tot reflectie op de voorbijgaande maar impactvolle momenten die ons bestaan bepalen.
Tijdens de middeleeuwen werd aangenomen dat sleutelbloem magische eigenschappen had. Men geloofde dat het kruid de kracht had om negatieve energie te verdrijven, geluk te bevorderen en welvaart aan te trekken. Sommigen beweerden zelfs dat sleutelbloembloemblaadjes zouden kunnen helpen bij het zoeken of het zetten van thee die profetische dromen zou kunnen opwekken.
Kortom, sleutelbloem is een bloem die mensen al eeuwenlang betoverd met haar schoonheid, folklore en magische eigenschappen. De associatie met elfen, helende eigenschappen en symbolische betekenissen maken het tot een bloem die ons verbindt met de natuur en met de buitenaardse wezens die daar wonen.
Victoriaanse interpretatie: In tegenstelling tot zijn zusje, de sleutelbloem, wat betekent “Ik kan niet leven zonder jou”, duidt de teunisbloem op onstandvastigheid of ontrouw.
Numerologie: In tegenstelling tot de sleutelbloem is de teunisbloem een nummer 9 in de numerologie. Dit betekent een competitieve cyclus, in principe met de vorm die het getal 9 heeft. Het is een universeel getal dat een leven vol vervulling symboliseert.
Witte Teunisbloem: Hoewel het misschien wel de meest voorkomende kleur is, hebben witte sleutelbloemen niet de vrolijkste betekenis. Ze staan bekend om het symboliseren van verdriet en rouw.
Rode Teunisbloem: hebben een veel vreugdevollere betekenis, omdat ze passie, jonge liefde, charme en verlangen symboliseren.
Gele Teunisbloem: staan symbool voor geluk, warmte en liefde.
Roze Teunisbloem: hebben een betekenis van vrouwelijkheid, gratie, jeugd en vernieuwing.
Kruidengeneeskunde en geneeskunde:
Blackfoot indianen gebruikten de wortels als voedsel. Noord-Amerikaanse indianen maakten een infusie van de zaden om sneller te herstellen en gebruikten ook de andere delen van de plant. Het was ook een goed middel tegen angst, maag- en darmklachten, astma, kinkhoest.
Geliefd om zijn genezende eigenschappen in de kruidengeneeskunde, wordt sleutelbloem gebruikt om een verscheidenheid aan aandoeningen te behandelen, waaronder hoofdpijn, menstruatiekrampen en huidaandoeningen.
Dankzij de antibacteriële en antioxiderende eigenschappen is sleutelbloem een krachtige bondgenoot bij de behandeling van ontstekingen, vooral ademhalingsproblemen, en bij het versterken van het immuunsysteem.
Bovendien wordt het ook gewaardeerd vanwege zijn kalmerende effect op het zenuwstelsel en zijn vermogen om emotioneel evenwicht en harmonie te bevorderen. Het wordt soms zelfs gebruikt als slaperige thee!
Meestal in de vorm van teunisbloemolie biedt deze plant nogal wat gezondheidsvoordelen. Teunisbloemzaadolie bevat een bijzonder hoog gehalte aan meervoudig onverzadigde vetzuren (tot 80 procent) – vooral het ontstekingsremmende gamma-linoleenzuur, dat vooral bij huidziekten verlichting kan bieden. Het wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt als een anti-irriterend huidverzorgingsproduct voor neurodermitis, eczeem en andere droge en gemakkelijk ontstoken huidaandoeningen. Vooral in de winter kan de door de verwarmingslucht geteisterde huid uitstekend van vocht worden voorzien door teunisbloemolie aan te brengen.
Er zijn inmiddels veel producten die de huid specifiek met behulp van teunisbloemolie ondersteunen, door te voeden en verzorgen en helpen de natuurlijke uitstraling behouden.
